"Διατυπώνονται τρεις κυρίες απόψεις σ' ό,τι αφορά τις στρατιωτικές ενέργειες της Σερβίας κατά τη διάρκεια των περσινών ΝΑΤΟϊκών βομβαρδισμών: Πρώτη άποψη: Οι ένοπλες δυνάμεις της Σερβίας διέπραξαν μαζικής κλίμακας γενοκτονίες. Οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ και της UCK είχαν το δίκαιο με το μέρος τους. Η κυβέρνηση της Γιουγκοσλαβίας είχε άδικο. Δεύτερη άποψη: Η συμπεριφορά των Σέρβων ήταν απαράδεκτη, αλλά όχι τόσο καταδικαστέα όσο ισχυρίζονται ορισμένοι. Υπήρχε δίκαιο και άδικο και στις δύο πλευρές. Τρίτη άποψη: Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι κυβερνητικές δυνάμεις της Σερβίας παραβίασαν τα ανθρώπινα δικαιώματα ή τη διεθνή νομιμότητα. Ο αγώνας των Γιουγκοσλάβων είναι δίκαιος και αξίζει την ανεπιφύλακτη συμπαράσταση. Το ΝΑΤΟ έχει άδικο".
Έτσι αρχίζει το άρθρο "Εγκλήματα Φασισμού, Εγκλήματα Σιωπής" του Τζάρεντ Ίσραελ στο site http://www.emperors-clothes.com/ του Διαδικτύου. Ο Τζ. Ίσραελ καταδικάζει την Αριστερά τόσο της Ευρώπης όσο και των ΗΠΑ (συμπεριλαμβανομένου και του Νόαμ Τσόμσκυ - ίσως ιδιαίτερα τον Τσόμσκυ) επειδή στην καλύτερη περίπτωση ασπαζόταν τη δεύτερη από τις τρεις προαναφερθείσες απόψεις. "Η δεύτερη άποψη", γράφει, "ενώ δεν αρκεί από μόνη της για να δικαιολογηθεί η πλήρης εξόντωση της Σερβίας, ωστόσο συμβάλλει στην εξασθένηση της αντίστασης που προβάλλεται ενάντια σ? αυτήν".
Για το αντιπολεμικό κίνημα, αναμφισβήτητα, μια από τις πιο αποθαρρυντικές πτυχές της εμπειρίας της τελευταίας δεκαετίας είναι ακριβώς αυτή η αίσθηση ουσιαστικής εγκατάλειψής του από ολόκληρο το φάσμα των φιλο-ευρωπαϊκών πολιτικών δυνάμεων. Από τη μια πλευρά οι γνωστοί πολιτικοί του κατεστημένου, από την άλλη οι Γιόσκα Φίσερ και Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ, παραπέρα οι σχιζοφρενικοί αριστεριστές και ριζοσπάστες οικολόγοι που "δεν ήθελαν" ούτε τους μεν ούτε τους δε αλλά θα υποστήριζαν τους Γιουγκοσλάβους μόνο εάν -- μέσα σε συνθήκες πολέμου -- άλλαζαν την πολιτική τους ηγεσία.
Φρικαλεότητες σημειώνονται στη γειτονιά μας και ο κόσμος δεν αντιδρά. Εκατοντάδες χιλιάδες Σέρβοι, "Τσιγγάνοι", Σλάβοι Μουσουλμάνοι, πιστοί στη Γιουγκοσλαβία Αλβανοί, Τούρκοι, Κροάτες, Εβραίοι, εκδιώχθηκαν από το Κόσοβο. Πάνω από εβδομήντα πέντε ορθόδοξες εκκλησίες και μοναστήρια ισοπεδώθηκαν. Πολλές φορές τινάχτηκαν από επαγγελματίες με δυναμίτη και ακολούθησαν επίσημα οργανωμένοι εορτασμοί. Μνημεία που επί αιώνες επιβίωσαν της κυριαρχίας των Οθωμανών, των Αυστριακών, των Φασιστών Ιταλών, των Γερμανών Ναζί, μέσα σε πέντε μήνες έπεσαν θύματα του ΝΑΤΟ.
Στο Οράχοβατς και σε άλλα μικρότερα κέντρα, δημιουργούνται γκέτο για τους Σέρβους που μοιάζουν με το περιβόητο γκέτο της Βαρσοβίας σε μικρογραφία. Χιλιάδες άτομα εμποδίζονται από τα στρατεύματα κατοχής να φύγουν από το Κόσοβο. Κρατούνται χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, θέρμανση ή επαρκές νερό και τρόφιμα, στο έλεος των τρομοκρατικών επιθέσεων των Αλβανών. Οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ/ΚFOR, από τους καλύτερα εκπαιδευμένους επαγγελματίες στρατιώτες του κόσμου, "δεν μπορούν" να εμποδίσουν αυτές τις επιθέσεις. Δολοφονίες άοπλων πολιτών, συμπεριλαμβανομένων ηλικιωμένων ατόμων και παιδιών, χαρακτηρίζονται δίχως εξαίρεση από τα ΜΜΕ ως "πράξεις εκδίκησης". Οι Σέρβοι κρατούνται και αφήνονται χωρίς προστασία, ίσως με τη σκέψη ότι ορισμένοι θα "σπάσουν" κι έτσι θα γίνουν διαθέσιμοι ως "μάρτυρες" εγκλημάτων πολέμου στο Διεθνές Δικαστήριο Εγκληματιών για την Πρώην Γιουγκοσλαβία στη Χάγη.
Την ίδια στιγμή που διαπράττονται αυτά τα εγκλήματα, όλο και περισσότερο αναγνωρίζεται ότι οι αναφορές περί σερβικών εκστρατειών εθνικής κάθαρσης ενάντια στους Αλβανούς στερούνται βάσης. Για όσους πραγματικά ενδιαφέρονταν, αυτή η αποκάλυψη δεν είναι ακριβώς καινούργια. Ήδη τον περασμένο Απρίλιο είχε γίνει πλέον γνωστό από διαρροές στο γερμανικό τύπο ότι το Υπουργείο Εξωτερικών της Γερμανίας θεωρούσε "μη εξακριβωμένες" τις κατηγορίες "περί ανοιχτών διωγμών που συνδέονταν με την αλβανική εθνότητα". Σύμφωνα με το Υπουργείο "οι ενέργειες των δυνάμεων ασφαλείας της Γιουγκοσλαβίας δεν στόχευαν στους Αλβανούς του Κοσσυφοπεδίου ως εθνικά προσδιορισμένη ομάδα αλλά στους στρατιωτικούς τους αντιπάλους όπως και εκείνους που τους υποστήριζαν, πραγματικά ή υποθετικά. Ένα πρόγραμμα οργανωμένων από το κράτος διωγμών που στρεφόταν ενάντια σ' ολόκληρη την εθνικά προσδιορισμένη ομάδα των Αλβανών, ούτε υπάρχει τώρα ούτε υπήρχε προηγουμένως".
Ακόμα και την εποχή των ΝΑΤΟϊκών βομβαρδισμών, αυτοί που έκαναν τις επιθέσεις κατά των Αλβανών δεν ήταν οι ομοσπονδιακές ή τοπικές αρχές της Γιουγκοσλαβίας αλλά κάποιοι "οργισμένοι πολίτες", από τους οποίους μερικοί συνελήφθησαν από τις γιουγκοσλαβικές αρχές. Μόλις άρχισαν οι βομβαρδισμοί, η κυβέρνήση της Γιουγκοσλαβίας διπλασίασε την ποινή φυλάκισης που ίσχυε για τα εγκλήματα φυλετικού μίσους. Επίσης μοίραζε όπλα στους Αλβανούς που υποστήριζαν το κράτος.
Ως τελική παρατήρηση, όταν μετά από την απόσυρση των Γιουγκοσλαβικών στρατευμάτων, ιατροδικαστικά συνεργεία από δεκαεφτά χώρες μεταφέρθηκαν στο Κόσοβο για να εντοπίσουν μερικούς από τους 500.000 (μετέπειτα διορθωμένο σε 100.000, και σε συνέχεια 40.000) Αλβανούς που σύμφωνα με το ΝΑΤΟ είχαν σκοτωθεί, βρέθηκαν συνολικά 2.108 πτώματα όλων των εθνικοτήτων. Παραμένει αδιευκρίνιστο πόσους από αυτούς είχαν σκοτώσει Σέρβοι και όχι οι δυνάμεις της UCK ή του ΝΑΤΟ.
Αυτά τα πράγματα δεν πολυσυζητιούνται δημοσίως στην Ελλάδα. Ο επίσημος πολιτικός κόσμος προτιμάει να εστιάζει την προσοχή του εκεί που βρίσκεί αφορμή για αισιοδοξία - όπως στα Ελληνο-Τουρκικά - και να "μην σκαλίζει" τα υπόλοιπα. Ο χώρος της Αριστεράς και της οικολογίας, που μόλις λίγους μήνες πριν έβριθε από συζητήσεις για το Γιουγκοσλαβικό, τώρα σιωπά.
Ο Τζάρεντ Ίσραελ και οι συνεργάτες του των emperors-clothes.com (οι οποίοι συμπεριλαμβάνουν και τη Νταϊάνα Τζόντστον, πρώην αντιπρόσωπο τύπου των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο και συγγραφέα του πολύ σημαντικού αλλά ελάχιστα γνωστού βιβλίου Η Πολιτική των Ευροπυραύλων [Verso, 1984] είναι απομονωμένες φωνές. Αν και εκδίδουν άρθρα σε έξη ευρωπαϊκές γλώσσες, η ακτινοβολία τους παραμένει -- δυστυχώς -- εξαιρετικά περιορισμένη.
Τι συμβαίνει στις ΗΠΑ;
Ένα κάπως πιο μαζικό αντιπολεμικό κίνημα αναπτύσσεται στις ΗΠΑ. Με επίκεντρο το www.antiwar.com, το καινούργιο αμερικάνικο κίνημα διαθέτει επίσης τον πολιτικό του ηγέτη, τον υποψήφιο για την προεδρία των ΗΠΑ πρώην Ρεπουμπλικάνο Πατ Μπιουκάναν. Το πρόσφατο βιβλίο του Μπιουκάναν Μια Δημοκρατία, όχι μια Αυτοκρατορία (A Republic, Not an Empire) απολαμβάνει σχετικά μεγάλης εμπορικής επιτυχίας.
Το antiwar.com δεν είναι αντιφασιστικό. Η μέριμνά του δεν είναι να αποδεικνύει -- σε αντίθεση με το Τζάρεντ Ίσραήλ -- ότι οι Μπλαίρ-Κλίντον υποθάλπουν τον φασισμό (εξάλλου ποιους εντυπωσιάζουν πια τέτοιες κατηγορίες οι οποίες ακόμα από άποψη ορολογίας παραπέμπουν σε συμμαχίες περασμένων εποχών) -- αλλά να επιχειρηματολογεί ότι αυτοί οι πολιτικοί του "Τρίτου Δρόμου" -- όπως και τα ΜΜΕ που τους υπηρετούν και/ή ελέγχουν -- αποτελούν τη σημερινή εκδοχή του "επεμβατισμού" των Γούντροου Γουίλσον και των Ρούζβελτ στους δύο παγκόσμιους πολέμους. Οι συγγραφείς του antiwar.com παίρνουν επίσης ως δεδομένο ότι οι σημερινές επιθέσεις κατά της Σερβίας προδιαγράφουν μια μελλοντική γενικότερη επίθεση κατά της Ρωσίας.
?Ετσι ο Τζάστιν Ραϊμόντο (antiwar.com) γράφει: "Τα δυτικά μέσα ενημέρωσης εκστασιάζονται με το θέαμα του Ρώσου φασίστα. Υποδέχονται πανηγυρικά κάθε άνοδο του εθνικισμού στη Ρωσία. Σίγουρα ύστερα από τόσες εμφανίσεις την τελευταία δεκαετία του νέου Χίτλερ: Νοριέγκα, Σαντάμ Χουσέϊν, Μιλόσεβιτς, κ.λπ., οι δημοσιογράφοι θα τρελαθούν από τη χαρά τους όταν -- τελικά -- θα αναδυθεί ο αληθινός. Επί τέλους, θα σκέφτονται, ένας εχθρός που αξίζει τον κόπο να τον πολεμάμε. Επί τέλους, ένας ηθικά δικαιολογημένος πόλεμος. Ένας ηρωικός πόλεμος όπως εκείνος που έκαναν οι γονείς μας. Τώρα θα μπορέσουμε να επανορθώσουμε το σφάλμα μας που εμποδίσαμε τον θρίαμβο των Αμερικανών στον πόλεμο του Βιετνάμ. Θα έχει πραγματοποιηθεί η καθοριστική εξιλέωση της γενιάς του '68, η τελική τους μεταμόρφωση. Χωρίς να προδώσουν τα αριστερά τους ιδανικά θα έχουν γίνει ομοιώματα των γονέων τους -- αντιφασίστες μέχρι τα μπούνια".
Απομονωτισμός
Είναι θεμιτό να υπενθυμίσουμε ότι η αντιφασιστική νοοτροπία που ορισμένοι τώρα θεωρούν τόσο αυτονόητη, την εποχή του Μεσοπολέμου δεν ήταν πλατιά διαδεδομένη. Όπως σημειώνει ο Μπιουκάναν, μέχρι τον Μάιο του 1940 που τα στρατεύματα του Χίτλερ κατέλαβαν τη Γαλλία, η γενικά αποδεκτή στάση των Αμερικανών ήταν ο "απομονωτισμός". Στα μάτια του κόσμου, ο πόλεμος του 1914-1918, εκείνος "που θα έθετε τέρμα στους πολέμους", δεν είχε διεξαχθεί για υψηλά ιδανικά ή για κάποια ζωτικά εθνικά συμφέροντα. Οι ΗΠΑ μπήκαν στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο "επειδή οι εύπιστοι Αμερικανοί είχαν ξεγελαστεί να βγάλουν από την φωτιά τα κάστανα των Αγγλων".
Ο Γούντροου Γουίλσον φιλοδοξούσε στις Βερσαλλίες να κάνει τον κόσμο ασφαλή για τη δημοκρατία. Όμως, μετά από τον πόλεμο, οι αυτοκρατορίες των Άγγλων, των Γάλλων, των Γιαπωνέζων, όλες επεκτάθηκαν. "Ο κόσμος έγινε ασφαλής", γράφει ο Μπιουκάναν "όχι για τη δημοκρατία αλλά για τους χειρότερους εχθρούς της δημοκρατίας: τους Λένιν, Στάλιν, Μουσολίνι και Χίτλερ". Από τους συμμάχους, μόνο οι Φιλανδοί εξόφλησαν τα πολεμικά τους χρέη στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι υπόλοιπες χώρες αγνόησαν τις αμερικανικές εκκλήσεις για πληρωμή. Το 1933 το 25% της εργατικής δύναμης των ΗΠΑ είχαν μείνει άνεργοι. Οι Αμερικανοί θεωρούσαν αχάριστους τους πρώην συμμάχους τους. "Οι αληθινοί νικητές του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου", έλεγαν, "ήταν οι κεφαλαιούχοι, οι κατασκευαστές όπλων, οι έμποροι του θανάτου".
Όσον αφορά τους Γερμανούς, αφού δέχθηκαν την ανακωχή με τους όρους του Γουίλσον, αντιμετωπίστηκαν ως εγκληματίες πολέμου. Τους επιβλήθηκαν δυσβάσταχτες αποζημιώσεις. Τους αφαιρέθηκαν ουσιαστικά δικαιώματα. Η αυτοδιάθεση παραχωρήθηκε στους πρώην υπηκόους της Γερμανίας και της Αυστρο-Ουγγαρίας αλλά την στερήθηκαν εκατομμύρια Γερμανοί και Αυστριακοί, οι οποίοι μεταφέρθηκαν με το ζόρι κάτω από την κυριαρχία των Γάλλων, των Ιταλών, των Τσέχων και των Πολωνών. Η διαιρεμένη και διαμελισμένη Γερμανία βασανίστηκε ανελέητα, επιβαρύνθηκε με το κόστος του πολέμου όπως και με την ηθική ευθύνη της πρόκλησής του. "Το 1914", σχολιάζει ο Μπιουκάναν, "ο Κάιζερ δεν ήθελε πόλεμο, δε σχεδίαζε πόλεμο, δε γύρευε πόλεμο. Μετά από το αρχικό λάθος της "ανοιχτής επιταγής" που ο Κάιζερ έδωσε στην Αυστρία ώστε να τιμωρηθεί η Σερβία για τη δολοφονία του αρχιδούκα, ο ίδιος ικέτευε τον τσάρο της Ρωσίας να σταματήσει τις πολεμικές κινητοποιήσεις (...) Δεν υπάρχει πιο σίγουρος τρόπος να προκληθεί μίσος από το να εξαναγκαστεί ένα άτομο να υπογράψει δήλωση ενοχής που πιστεύει με όλη του την ψυχή πως είναι άδικη. Αυτή η επαίσχυντη ταπείνωση, χωρίς προηγούμενο στα μέχρι τότε χρονικά του Χριστιανισμού, δημιούργησε τη δίψα για εκδίκηση που εκμεταλλεύτηκαν με τέτοια πανουργία οι εθνικοσοσιαλιστές".
Ο Μπιουκάναν πιστεύει ότι δεν θα έπρεπε να είχε δοθεί δυτική εγγύηση στην Πολωνία. "Αν ο Τσάμπερλαιν δεν είχε διαπράξει τα δύο τεράστια του λάθη, πρώτα να ανακατευθεί και να ταπεινωθεί στην υπόθεση της Τσεχοσλοβακίας και έπειτα να δώσει εγγυήσεις στην Πολωνία, δεν θα είχε δυσκολευθεί να εξασφαλίσει μια μεγάλη πλειοψηφία στη Βουλή των Κοινοτήτων υπέρ της ουδετερότητας σ' ένα πόλεμο της Γερμανίας με την Πολωνία. Αν είχε υποστηρίξει τον απομονωτισμό σ' αυτά τα δύο ζητήματα, συμπληρωμένο από μια αποφασιστική έμφαση στον επανεξοπλισμό, χαράζοντας μια ρεαλιστική "γραμμή στην άμμο" -- η Βρετανία, οι θαλασσινοί διάδρομοι, η Αυτοκρατορία, η Γαλλία, η Μάγχη-- ο Τσώρτσιλ ποτέ δεν θα είχε γίνει Πρωθυπουργός. Η Γερμανία, μετά από την νίκη της στην Πολωνία, θα είχε στραφεί κατά της Ρωσίας... Μέχρι το φθινόπωρο του 1940 η Μάχη της Βρετανίας είχε κερδηθεί. Δεν υπήρχε πια κίνδυνος Γερμανικής εισβολής στην Αγγλία. Οι Αμερικανοί δεν είχαν λόγο να θεωρούν απειλητική μια αυτοκρατορία των Ναζί που δεν διέθετε ούτε πολεμικό ναυτικό (εκτός από υποβρύχια) ούτε βαριά βομβαρδιστικά ικανά να διασχίζουν τον Ατλαντικό. Αν η Γερμανία δεν είχε καν τη δύναμη να υποτάξει την Αγγλία, τότε δεν αποτελούσε κανένα κίνδυνο για τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες διέθεταν πολύ μεγαλύτερη βιομηχανική ικανότητα από αυτή της Γερμανίας".
Η φερεγγυότητα των "απομονωτιστών" της επιτροπής Πρώτα η Αμερική, τορπιλίστηκε από την επίθεση των Γιαπωνέζων στο Πέρλ Χάρμπορ. "Τα βιβλία της ιστορίας τα έγραψαν οι οπαδοί του "επεμβατισμού". Οι "απομονωτιστές" σβήστηκαν από το χάρτη". Ο γερουσιαστής Τζόζεφ Μακάρθυ, σύμφωνα με τον Μπιουκάναν, "σε μια ολόκληρη καριέρα καταδίωξης των κομμουνιστών, δεν έκανε τίποτε που να συγκρίνεται με τη μεταχείριση που επιφυλάχθηκε στους "απομονωτιστές"".
"Η Αμερική δεν έχει ούτε μόνιμους συμμάχους ούτε μόνιμους εχθρούς"
(Τζορτζ Ουάσιγκτον)
Ό τι και να πούμε για τις θεωρίες του Μπιουκάναν για το παρελθόν, τα συμπεράσματα που βγάζει από αυτές ως προς το μέλλον είναι ξεκάθαρα: "Το κράτος, που η Αμερική χρειάζεται πάνω από όλα να στερεώσει σε δημοκρατική τροχιά είναι η Ρωσία. Κάνοντας συμμάχους τις χώρες που αποτελούσαν μέρος της παλαιάς σοβιετικής αυτοκρατορίας, χειριζόμαστε τη Ρωσία όπως οι Σύμμαχοι χειρίσθηκαν τη Γερμανία στις Βερσαλλίες. Τη σπρώχνουμε έξω από το δυτικό στρατόπεδο. Την καθιστούμε μόνιμο εχθρό. Διακινδυνεύουμε τη βασίλισσα για να κερδίσουμε ένα πιόνι".
Δεν απαιτείται να θεωρούμε "φίλους μας" τον Μπιουκάναν και τους ομοϊδεάτες του. Αυτό που τους απασχολεί είναι ο κίνδυνος ότι συνεχίζοντας τη διαμάχη του παρελθόντος κατά της Ρωσίας, οι Αμερικανοί θα αποσπαστούν από την πιο σημαντική πάλη ενάντια στην κομμουνιστική Κίνα. Οι σύγχρονοι "απομονωτιστές" ανησυχούν μήπως σπρωχθούν οι Ρώσοι οριστικά στην αγκαλιά της Κίνας αντί να κρατηθούν στο "δυτικό" στρατόπεδο. Επίσης στο ζήτημα των πυρηνικών όπλων ο Μπιουκάναν δεν είναι λιγότερο υποκριτής από τους Ευρωπαίους. Η πολιτική που πρεσβεύει εξυπηρετεί ένα πολύ συγκεκριμένο ρόλο στη συνολική στρατηγική των ΗΠΑ: το ρόλο του σκιάχτρου που κραδαίνουν οι Αμερικανοί ενώπιον της άρχουσας τάξης της Ευρώπης κάθε φορά που κρίνουν ότι οι Ευρωπαίοι "δεν αναλαμβάνουν το μερίδιό τους" στα καθήκοντα αστυνόμευσης του πλανήτη.
Παρ' όλα αυτά, σε σύγκριση με την παραφροσύνη που χαρακτηρίζει το ηγεμονικό μπλοκ της "διεθνούς κοινότητας" και του ΝΑΤΟ, η πολιτική του Μπιουκάναν είναι σαφώς μετριοπαθέστερη. Αν οι Ευρωπαίοι αρνηθούν να τρομάξουν από την απειλή ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα σαμποτάρουν τον ΟΗΕ ή ότι θα αποσυρθούν από αυτόν (ως αντίδραση π.χ. σε φήμες ότι το δικαστήριο του ΟΗΕ στη Χάγη θα μπορούσε "ίσως" να δικάσει όχι μόνο τον Μιλόσεβιτς ή τον Κάρατζιτς αλλά και τους εγκληματίες πολέμου του ΝΑΤΟ). αν το αντιπυρηνικό κίνημα μπορεί να αξιοποιήσει τις διαφωνίες των Ευρωπαίων στο ζήτημα των πυρηνικών ώστε να σπρώξει τη συζήτηση όχι εκεί που θα ήθελε ο Μπιουκάναν, αλλά προς την κατεύθυνση που οραματιζόταν ο κόσμος τη δεκαετία του 80. αν η επιθυμία πολλών Αμερικανών να γίνουν "μία δημοκρατία όχι μια αυτοκρατορία" μπορεί να αντιμετωπισθεί όχι ως πρόταση εκβιασμού αλλά ως αποδοχή του ηγετικού ρόλου της Ευρώπης, κάτω από την οποία οι λαοί της Ευρώπης και της Αμερικής θα ανταγωνίζονται όχι για την ηγεμονία του κόσμου αλλά για την ανάπτυξη της καλύτερης μορφής της δημοκρατίας, τότε ο νέος Αμερικάνικος "απομονωτισμός" θα μπορέσει να γίνει αποδεκτός ως κάτι το θετικό. Οι αληθινά απαράδεκτοι ευρωπαίοι πολιτικοί είναι εκείνοι που θέλουν να μας πείσουν για το αντίθετο.